Εκπαιδευτικό Υλικό

Μάχη του Μαραθώνα
Μάχη των Θερμοπυλών
Ναυμαχία της Σαλαμίνας
Μάχη των Πλαταιών – Ναυμαχία της Μυκάλης
/ Εκπαιδευτικό υλικό

 Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α

Μελέτη των Γεωγραφικών Διαμερισμάτων της Ελλάδας.

Στερεά Ελλάδα : Πολιτική Εξέταση

Ο νομός Αττικής έχει πρωτεύουσα την Αθήνα, που είναι και πρωτεύουσα όλης της Ελλάδας.

Καμιά πόλη στη Γη δεν έχει τη δική της δόξα. Στο κέντρο της υψώνεται η Ακρόπολη με ασύγκριτα μνημεία. Από αυτά ξεχωρίζει ο Παρθενώνας. Στο νομό Αττικής άλλη μεγάλη πόλη είναι ο Πειραιάς, το πιο μεγάλο λιμάνι της Ελλάδας.

Ο νομός Βοιωτίας με πρωτεύουσα τη Λιβαδειά. Μεγάλη πόλη είναι και η Θήβα.

Ο νομός Φθιώτιδας, με πρωτεύουσα τη Λαμία.

Ο νομός Φωκίδας,  με πρωτεύουσα την Άμφισσα.   Εδώ, στις πλαγιές του Παρνασσού, σώζονται τα  ερείπια του αρχαίου μαντείου των Δελφών.

Ο νομός Αιτωλοακαρνανίας  με πρωτεύουσα το Μεσολόγγι, ιερή πόλη της Ελλάδας. Εκεί, στον κήπο των ηρώων, είναι θαμμένα τα παλικάρια που  σκοτώθηκαν στην  πολιορκία και την έξοδο του Μεσολογγίου, το 1826, από τους Τούρκους.

Ο νομός Ευρυτανίας, με πρωτεύουσα το Καρπενήσι. Είναι ο πιο ορεινός νομός της χώρας μας.

Ο νομός Εύβοιας, με  πρωτεύουσα την Χαλκίδα.

Στερεά Ελλάδα : Γεωφυσική  Εξέταση

Η Στερεά Ελλάδα είναι μεγάλη περιοχή. Ονομάζεται και Ρούμελη. Στο ανατολικό μέρος της βρίσκεται το νησί Εύβοια.

Το μεγαλύτερο μέρος της είναι ορεινό. Μεγάλα βουνά στην περιοχή είναι : τα Άγραφα, ο Τυμφρηστός, η Οίτη, η Γκιώνα, τα Βαρδούσια, ο Παρνασσός.

Τα βουνά αυτά χωρίζουν τη Στερεά σε δύο μέρη: στην Ανατολική και στη Δυτική Στερεά Ελλάδα.

  • Στην Ανατολική Στερεά υπάρχουν και άλλα μικρότερα βουνά: η Όθρυς, το Καλλίδρομο, ο Ελικώνας, η Πάρνηθα, η Πεντέλη, ο Υμηττός, τα Γεράνεια.

Ανάμεσά τους  υπάρχουν οι κοιλάδες του  Σπερχειού  και του Βοιωτικού Κηφισού και οι πεδιάδες της Κωπαΐδας, της Θήβας, της Άμφισσας. Στη θέση της πεδιάδας της Κωπαΐδας βρισκόταν η λίμνη Κωπαΐδα που αποξηράνθηκε.

Ποταμός ο Σπερχειός και λίμνες η Υλίκη, η Παραλίμνη και η τεχνητή λίμνη τού Μαραθώνα.

Κόλποι: ο Σαρωνικός, ο Κορινθιακός, ο Μαλιακός, ο Βόρειος Ευβοϊκός και ο Νότιος Ευβοϊκός.

Στον Σαρωνικό κόλπο υπάρχουν τα νησιά: Σαλαμίνα, Αίγινα, Πόρος και άλλα μικρότερα.

  • Η Δυτική Στερεά Ελλάδα απλώνεται ως το Ιόνιο Πέλαγος.

Άλλα μικρότερα βουνά εκεί είναι: το Μακρυνόρος, το Παναιτωλικό, ο Αράκυνθος, τα Ακαρνανικά.

Ποτάμια: ο Αχελώος, ο Εύηνος, ο Μόρνος, που σχηματίζουν και κοιλάδες. Στον Αχελώο σχηματίστηκαν μεγάλες τεχνητές λίμνες στον Ταυρωπό, στα Κρεμαστά, στο Καστράκι και κινούν υδροηλεκτρικά εργοστάσια.

Φυσικές λίμνες : η Τριχωνίδα, η Λυσιμαχεία, η Οζερός, η Αμβρακία. Οι λιμνοθάλασσες του Αιτωλικού, του Μεσολογγίου, της Κλείσοβας.    Κόλποι: ο Αμβρακικός.

Εύβοια

Χωρίζεται από τη Στερεά με τον πορθμό του Ευρίπου και τον Ευβοϊκό κόλπο. Βουνά της είναι: η Δίρφυς, το Κανδήλι, η Όχη. Στα νότια υπάρχει η λίμνη Δύστος.

Πελοπόννησος   :   Πολιτική εξέταση

Χωρίζεται σε 7 νομούς:

Ο ν. Κορινθίας, με πρωτεύουσα την Κόρινθο. Έξω από την Κόρινθο υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας Κορίνθου, που καταστράφηκε πολλές φορές. Στο δρόμο προς την Αργολίδα συναντάμε τα ιστορικά Δερβενάκια, που το 1822 οι Έλληνες νίκησαν τους Τούρκους.

Ο ν. Αργολίδας με πρωτεύουσα το Ναύπλιο. Εκεί υπάρχουν τα ερείπια των Μυκηνών. Επίσης η Επίδαυρος με το αρχαίο θέατρο. Στο Άργος βρίσκεται το κάστρο που ονομάζεται Λάρισα. Το Ναύπλιο είναι η πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας μετά την επανάσταση του 1821. Εκεί υπάρχει το κάστρο που λέγεται Παλαμήδι.

Ο ν. Αχαΐας, με πρωτεύουσα την Πάτρα. Το κέντρο της Πελοποννήσου. Είναι η τέταρτη πόλη της χώρας μας. Στην ορεινή Αχαΐα είναι χτισμένα τα Καλάβρυτα και κοντά τα ιστορικά μοναστήρια Αγία Λαύρα και Μέγα Σπήλαιο.

Ο ν. Ηλείας με πρωτεύουσα τον Πύργο. Στο νομό αυτό βρίσκεται η Ολυμπία. Εδώ γίνονταν στα αρχαία χρόνια οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Σήμερα υπάρχουν ερείπια από το αρχαίο στάδιο, τους ναούς, τα αγάλματα.

Στο  μουσείο  της Ολυμπίας φυλάγονται  αριστουργήματα   της αρχαίας τέχνης, όπως ο Ερμής του Πραξιτέλη.

Ο ν. Μεσσηνίας, με πρωτεύουσα την Καλαμάτα. Εδώ βρίσκονται τα φημισμένα κάστρα Κορώνης, Μεθώνης, Ναυαρίνου, όπου έγινε ναυμαχία κατά τον αγώνα του 1821. Το Μανιάκι που σκοτώθηκε ο Παπαφλέσσας.

Ο ν. Λακωνίας, με πρωτεύουσα την Σπάρτη. Στον νομό βρίσκεται ο Μιστράς, παλιά πρωτεύουσα του Μοριά. Επίσης η Μάνη, ορεινή και άγονη περιοχή. Στα νότια βρίσκονται τα περίφημα σπήλαια του Δυρού. Ανατολικά ο βράχος της ιστορικής Μονεμβασιάς.

Ο ν. Αρκαδίας, με πρωτεύουσα την Τρίπολη. Στην Αρκαδία είχαν τα λημέρια τους τα παλικάρια του Μοριά κατά την επανάσταση του 1821. Ξεχωρίζει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Ιστορικά χωριά είναι το Βαλτέτσι, το Λεβίδι, τα Βέρβαινα, τα Δολιανά και η Δημητσάνα. Υπάρχει η Μεγαλόπολη με ατμοηλεκτρικά εργοστάσια.

Πελοπόννησος   :   Γεωφυσική εξέταση

Η Πελοπόννησος είναι στην πραγματικότητα ένα μεγάλο νησί. Ο πρώτος βασιλιάς της λεγόταν Πέλοπας, γι?  αυτό ονομάστηκε Πελοπόννησος. Λέγεται και Μοριάς. Βρίσκεται στη νότια ηπειρωτική Ελλάδα.

Βρέχεται  Β. από τον Κορινθιακό  και Πατραϊκό κόλπο, Ν. από το Λακωνικό και Μεσσηνιακό κόλπο, Α. από το Σαρωνικό και Δ. από τον κόλπο της Κυπαρισσίας.

Ως το 1893 ο Ισθμός της Κορίνθου ένωνε την Πελοπόννησο με τη Στερεά Ελλάδα. Έπειτα ανοίχτηκε η διώρυγα με μήκος 6.300 μ., πλάτος 25 μ. και βάθος 8 μ. Έτσι τα πλοία δε χρειάζεται να κάνουν πια τον γύρο της Πελοποννήσου και διευκολύνεται  πολύ η ναυσιπλοΐα.

Γύρω από την Πελοπόννησο σχηματίζονται οι κόλποι: Κορινθιακός, Πατραϊκός, Μεσσηνιακός, Λακωνικός, Αργολικός, Σαρωνικός. Μεγάλα ακρωτήρια είναι το Σκύλαιο, ο Μαλέας, το Ταίναρο, ο Ακρίτας, η Κυλλήνη, ο Άραξος. Ο πορθμός του Ρίου χωρίζει την Πελοπόννησο από τη Δυτ. Στερεά.

Βουνά : η Κυλλήνη, ο Χελμός, το Παναχαικό, ο Ερύμανθος, το Μαίναλο, το Αρτεμίσιο, ο Πάρνωνας, ο Ταΰγετος.

Ανάμεσά τους σχηματίζονται φαράγγια, κοιλάδες, οροπέδια. Σπουδαιότερο είναι το οροπέδιο της Αρκαδίας. Πεδινές εκτάσεις υπάρχουν στη Μεσσηνία, στη Λακωνία και στην Αργολίδα.

Ποτάμια : ο Αλφειός, ο Πηνειός, ο Ευρώτας. Λίμνη : η Στυμφαλία, γνωστή από τον Ηρακλή. Τεχνητή λίμνη έγινε στο Λάδωνα, όπου τα νερά κινούν υδροηλεκτρικά εργοστάσια.

Θεσσαλία    :    Πολιτική Εξέταση

Η Θεσσαλία είναι χωρισμένη σε 4 νομούς:

Ο ν. Μαγνησίας, με πρωτεύουσα τον Βόλο.

Στον νομό αυτό ανήκουν οι Βόρειες Σποράδες (Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος), εκτός από τη Σκύρο που ανήκει διοικητικά στον νομό Εύβοιας. Στον νομό βρίσκονται οι προϊστορικοί οικισμοί Διμήνι και Σέσκλο.

Ο ν. Λάρισας, με πρωτεύουσα τη Λάρισα.

Στα σημερινά Φάρσαλα λένε πως ήταν χτισμένη η Φθία, η πατρίδα του Αχιλλέα.

Ο ν. Τρικάλων, με πρωτεύουσα τα Τρίκαλα.

Εκεί βρίσκονται τα Μετέωρα και στη ρίζα αυτών είναι χτισμένη  η Καλαμπάκα.

Ο ν. Καρδίτσας, με πρωτεύουσα την Καρδίτσα.

Θεσσαλία   :   Γεωφυσική εξέταση

Η Θεσσαλία είναι ο σιτοβολώνας της χώρας μας. Βρίσκεται στο κέντρο της Ελλάδας. Βόρεια συνορεύει με την Μακεδονία, Νότια με την Στερεά Ελλάδα, Δυτικά με την Ήπειρο και Ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος. Εκεί σχηματίζονται η χερσόνησος Μαγνησία και οΠαγασητικός κόλπος. Η Θεσσαλία είναι μια πλούσια πεδιάδα που τροφοδοτεί την Ελλάδα με γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

Βουνά : ο Όλυμπος, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας με 2.917 μ. ύψος, τα Καμβούνια, τα Χάσια, η Πίνδος, τα Άγραφα, η Όθρυς, το Πήλιο, η Όσσα.

Λένε ότι, πριν από χιλιάδες χρόνια η Θεσσαλία ήταν λίμνη. Με κάποιο σεισμό ανοίχτηκε το μεγάλο φαράγγι των Τεμπών και η λίμνη χύθηκε στη θάλασσα. Έτσι έγινε ο Θεσσαλικός κάμπος. Τα Τέμπη είναι μαγευτικός τόπος.

Ο Πηνειός είναι το μεγάλο ποτάμι της Θεσσαλίας. Άλλο εντυπωσιακό φαινόμενο είναι τα Μετέωρα. Γιγάντιοι, πανύψηλοι, απόκρημνοι βράχοι. Στις κορυφές τους υπάρχουν πολλά μοναστήρια. Άλλο πέρασμα είναι τα στενά του Σαρανταπόρου όπου το 1912 ο στρατός μας νίκησε τους Τούρκους. Το Πήλιο είναι το ωραιότερο βουνό της Ελλάδας γεμάτο δάση.

Το κλίμα είναι ηπειρωτικό: ψυχρός χειμώνας, θερμό καλοκαίρι.

Ήπειρος   :   Γεωφυσική εξέταση

    Η Ήπειρος είναι περιοχή ελληνική από τα πανάρχαια χρόνια. Στο κέντρο της βρισκόταν το περίφημο μαντείο της Δωδώνης. Εκεί κατοικούσαν οι Σελλοί ή Ελλοί και από αυτούς όπως πιστεύουν πολλοί πήραν το όνομά τους οι Έλληνες.

Βουνά : Η οροσειρά της Πίνδου διασχίζει την Ήπειρο. Ο Γράμμος, ο Σμόλικας, η Τύμφη, τα Αθαμανικά, ο Τόμαρος, η Μουργκάνα, το Μιτσικέλι είναι οι ψηλότερες κορυφές της Πίνδου. Στο κέντρο της Ηπείρου βρίσκεται το οροπέδιο των Ιωαννίνων.

Ποτάμια : ο Θύαμης ή Καλαμάς, ο Αχέροντας, ο Λούρος, ο Άραχθος, ο Λώος.

Λίμνες : Φυσική είναι η λίμνη Παμβώτιδα ή λίμνη των Ιωαννίνων.

Ήπειρος   :    Πολιτική Εξέταση

    Η Ήπειρος χωρίζεται σε 4 νομούς:

  • Ο νομός Ιωαννίνων, με πρωτεύουσα τα Ιωάννινα. Στο νομό βρίσκεται και το Μέτσοβο και τα Ζαγοροχώρια. Εκεί υπάρχει η χαράδρα του Βίκου.
  • Ο νομός Θεσπρωτίας, με πρωτεύουσα την Ηγουμενίτσα. Στο νομό βρίσκονται τα χωριά του Σουλίου.
  • Ο νομός Πρέβεζας, με πρωτεύουσα την Πρέβεζα.
  • Ο νομός Άρτας, με πρωτεύουσα την Άρτα.

Μακεδονία :   Γεωφυσική Εξέταση

Η Μακεδονία συνορεύει βόρεια με την Αλβανία, την πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία. Νότια με τη Θεσσαλία και βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος, δυτικά με την Ήπειρο και ανατολικά με τη Θράκη.

Από τα μυθικά χρόνια στη Μακεδονία ζούσαν Έλληνες. Αρχαία πρωτεύουσα της ήταν οι Αίγες. Αργότερα έγινε η Πέλλα. Από τότε αρχίζει η λαμπρή ιστορία της Μακεδονίας. Ο βασιλιάς Φίλιππος ένωσε όλους τους Έλληνες σ’ ένα ισχυρό κράτος.

Η Μακεδονία χωρίζεται σε τρία μεγάλα τμήματα: τη Δυτική, την Κεντρική και την Ανατολική Μακεδονία.

Βουνά : η οροσειρά της Πίνδου, ο Γράμμος, ο Σμόλικας, τα Χάσια, τα Καμβούνια, το Βέρμιο, ο Βοράς, το Βίτσι, τα Πιέρια, η Τζένα, η Κερκίνη, τα Κρούσια, ο Χορτιάτης, ο Χολομώντας, η Ροδόπη, το Φαλακρό, ο Όρβηλος, το Παγγαίο.

Ποτάμια : ο Αλιάκμονας, ο Αξιός, ο Λουδίας, ο Γαλλικός, ο Νέστος, ο Στρυμόνας.

Λίμνες : η Λίμνη της Καστοριάς (Ορεστιάδα), η Μεγάλη και η Μικρή Πρέσπα, η Βεγορίτιδα, η λίμνη των Πετρών, η Βάλβη, η λίμνη Λαγκαδά, η Δοϊράνη.

Στην Κεντρική Μακεδονία απλώνεται μια μεγάλη και καρπερή πεδιάδα. Είναι αυτή η πεδιάδα ο πλουσιότερος τόπος της Ελλάδας, με πάρα πολλά γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

Μακεδονία :   Πολιτική Εξέταση

Δυτική Μακεδονία

  • Ο νομός Καστοριάς με πρωτεύουσα την Καστοριά.
  • Ο νομός Κοζάνης με πρωτεύουσα την Κοζάνη.
  • Ο νομός Γρεβενών με πρωτεύουσα τα Γρεβενά.
  • Ο νομός Φλώρινας με πρωτεύουσα την Φλώρινα.

Κεντρική Μακεδονία

  • Ο νομός Θεσσαλονίκης με πρωτεύουσα την Θεσσαλονίκη. Χτίστηκε το 315 π.Χ. από το βασιλιά της Μακεδονίας Κάσσανδρο, που της έδωσε το όνομα της γυναίκας του, της θεσσαλονίκης, η οποία ήταν και αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Λευκός Πύργος είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της.
  • Ο νομός Κιλκίς με πρωτεύουσα το Κιλκίς.
  • Ο νομός Πέλλας με πρωτεύουσα την Έδεσσα.
  • Ο νομός Ημαθίας με πρωτεύουσα τη Βέροια.
  • Ο νομός Πιερίας με πρωτεύουσα την Κατερίνη.
  • Ο νομός Χαλκιδικής με πρωτεύουσα τον Πολύγυρο.

Στο νομό Χαλκιδικής ανήκει η χερσόνησος του Αγίου όρους (Άθως). Υπάρχουν 20 μεγάλα μοναστήρια, χτισμένα πριν από 1000 σχεδόν χρόνια. Έχουν ανεκτίμητα ιστορικά κειμήλια, ιερά σκεύη, πλούσιες βιβλιοθήκες και παλιές εικόνες.

Ανατολική Μακεδονία

  • Ο νομός Σερρών με πρωτεύουσα τις Σέρρες.
  • Ο νομός Δράμας με πρωτεύουσα τη Δράμα.
  • Ο νομός Καβάλας με πρωτεύουσα την Καβάλα.

Στο νομό αυτό ανήκει το νησί Θάσος με πρωτεύουσα τη Θάσο.

Θράκη  :   Γεωφυσική Εξέταση

      Στην Ελλάδα ανήκει η Δυτική Θράκη. Συνορεύει βόρεια με τη Βουλγαρία, νότια βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος, ανατολικά συνορεύει με το Ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας και δυτικά συνορεύει με τη Μακεδονία.

      Ο Έβρος που είναι μεγάλο ποτάμι, χωρίζει τη Θράκη από την Τουρκία. Άλλο ποτάμι είναι ο Νέστος, που χωρίζει τη Θράκη από τη Μακεδονία. Υπάρχει και ο ποταμός Φιλιούρι.

Βουνά: είναι η οροσειρά της Ροδόπης, που χωρίζει τη Θράκη από τη Βουλγαρία.

Νότια και ανατολικά έχουμε μεγάλες πεδιάδες: της Ξάνθης, τηςΚομοτηνής και του Έβρου, που είναι πολύ γόνιμες.

Στη λιμνοθάλασσα Βιστωνίδα και στο δέλτα του ποταμού Έβρου, υπάρχουν πολλά ιχθυοτροφεία.

      Το κλίμα είναι υγρό και ηπειρωτικό.

Πολλές παραδόσεις και θρύλοι είναι δεμένοι με τη Θράκη. Από κει διαδόθηκε η λατρεία του θεού Διόνυσου. Γνωστοί από τη μυθολογία είναι: ο Διομήδης με τα ανθρωπόφαγα άλογα, που δάμασε ο Ηρακλής και οι Κίκονες, που επισκέφτηκε ο Οδυσσέας.

   Ονομαστές αρχαίες πόλεις στη  Θράκη  είναι η Μαρώνεια και τα Άβδηρα, η πατρίδα του Δημόκριτου, του Πρωταγόρα και άλλων αρχαίων σοφών.

Θράκη :   Πολιτική Εξέταση

Χωρίζεται στους νομούς Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου.

  • Ο νομός Ξάνθης με πρωτεύουσα την Ξάνθη. Τα Άβδηρα, που είναι στο νομό, τα έχτισε ο Ηρακλής, αφού σκότωσε τ’ άλογα του Διομήδη, για να τιμήσει το φίλο του Άβδηρο.
  • Ο νομός Ροδόπης, πήρε το όνομα του από την οροσειρά της Ροδόπης. Έχει πρωτεύουσα την Κομοτηνή.
  • Ο νομός Έβρου με πρωτεύουσα την Αλεξανδρούπολη. 

Στο νομό υπάγεται και το νησί Σαμοθράκη. Έχει πολλά αρχαία μνημεία. Η Νίκη της Σαμοθράκης είναι ένα από τα αριστουργήματα της αρχαίας τέχνης, που μαρτυρεί τη δόξα που γνώρισε το νησί στα αρχαία χρόνια.

Κρήτη  :   Γεωφυσική Εξέταση

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της χώρας μας. «Είναι μια γης κατάμεσα του γαλανού πελάγου, η Κρήτη, ή ώρια και παχιά και καλοζωισμένη… Ζουν Κρητικοί στον τόπο αυτό, παλικαριάς ξεφτέρια…»

                                               Όμηρος.

Βρίσκεται στο νότιο μέρος της Ελλάδας. Υπάρχουν εκεί τα βουνά: Λευκά όρη, Ίδη ή Ψηλορείτης, η Δίκτη και τα βουνά της Σητείας. Στα Λευκά όρη ανοίγεται το άγριο και επιβλητικό φαράγγι της Σαμαριάς.

Μεγάλα ποτάμια δεν υπάρχουν στην Κρήτη, μόνο ορμητικοί χείμαρροι.

Το κλίμα της Κρήτης είναι θερμό μεσογειακό.

Συναρπαστική είναι η ιστορία της Κρήτης. Ο μινωικός πολιτισμός της, άφησε τη σφραγίδα του σε ολόκληρο τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Αλλά και στα νεότερα χρόνια οι Κρητικοί σημάδεψαν πολλές φορές την ιστορία του τόπου μας με την γενναιότητα και την παλικαριά τους.

Στην Κρήτη γεννήθηκαν οι ποιητές Βιντσέντζος Κορνάρος, Γεώργιος Χορτάτζης, ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης κι ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του κόσμου, ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος.

Κρήτη  :   Πολιτική Εξέταση

Η Κρήτη είναι χωρισμένη στους νομούς : Χανίων, Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου.

  • Ο νομός Χανίων με πρωτεύουσα τα Χανιά.
  • Ο νομός Ρεθύμνης με πρωτεύουσα το Ρέθυμνο. Εδώ, στις πλαγιές του Ψηλορείτη είναι χτισμένο το Αρκάδι, ιστορικό μοναστήρι.
  • Ο νομός Ηρακλείου με πρωτεύουσα το Ηράκλειο. Εδώ υπήρχαν οι αρχαίες πόλεις Κνωσός, Φαιστός, Γόρτυνα, Αρχάνες κ.ά.
  • Ο νομός Λασιθίου με πρωτεύουσα τον Άγιο Νικόλαο.


ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ :

Πολιτική και Γεωφυσική Εξέταση

Α) Τα νησιά του Αιγαίου πελάγους

Αυτά χωρίζονται στους νομούς: Κυκλάδων, Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου.

Οι Κυκλάδες

Κυκλάδες λέγονται τα νησιά που βρίσκονται κυκλικά γύρω από το αρχαίο ιερό νησί του Απόλλωνα, τη Δήλο. Ο τουρισμός είναι σπουδαία πηγή πλούτου για τα νησιά του Αιγαίου.

Πρωτεύουσα όλων των Κυκλάδων είναι η Ερμούπολη. Κάθε νησί έχει την πρωτεύουσα του, τη Χώρα, όπως τη λένε οι νησιώτες.

Φημισμένο νησί είναι η Μύκονος.

Πλάι στη Μύκονο βρίσκεται η Δήλος. Στ’ αρχαία χρόνια ήταν ένα από τα μεγάλα θρησκευτικά και εμπορικά κέντρα της Ελλάδας.

Η Τήνος: Εκεί κάθε Δεκαπενταύγουστο συγκεντρώνονται πολλοί άνθρωποι, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης.

Το πιο μεγάλο νησί είναι η Νάξος.

Η Θήρα ή Σαντορίνη είναι το νησί με το φοβερό ηφαίστειο.

Η Μήλος: Σ’ αυτή βρέθηκε το άγαλμα της Αφροδίτης, το ωραιότερο άγαλμα του κόσμου.

Ο νομός Λέσβου

Έχει τα νησιά   Λέσβο, Λήμνο και Άγιο Ευστράτιο.

Πρωτεύουσα της Λέσβου η Μυτιλήνη. Η Λήμνος με πρωτεύουσα τη Μύρινα.

Ο νομός Χίου

Έχει τα νησιά Χίος, Ψαρά, Οινούσσες.

Η Χίος έχει πρωτεύουσα τη Χίο. Είναι το νησί της μαστίχας. Στα 1822 οι Τούρκοι την είχαν καταστρέψει ολοκληρωτικά.

Τα Ψαρά, η πατρίδα του Κανάρη. Κι αυτά καταστράφηκαν από τους Τούρκους.

Ο νομός Σάμου

Έχει τα νησιά Σάμο, Ικαρία, Φούρνοι.

Η Σάμος με πρωτεύουσα τη Σάμο, και όλου του νομού.

Η Ικαρία φημίζεται για τις ιαματικές πηγές της. Πρωτεύουσα είναι ο Άγιος Κήρυκος. Παλιά πόλη το Πυθαγόρειο, πατρίδα του σοφού Πυθαγόρα.

Τα Δωδεκάνησα

Δώδεκα είναι τα σπουδαιότερα: η Ρόδος, η Κάρπαθος, η Κάσος, η Χάλκη, η Σύμη, η Τήλος, η Νίσυρος, η Κως, η Αστυπάλαια, η Κάλυμνος, η Λέρος, η Πάτμος.

Πρωτεύουσα όλων των νησιών είναι η Ρόδος. Στην είσοδο του λιμανιού της υψωνόταν άλλοτε ο περίφημος Κολοσσός, ένα υπερφυσικό άγαλμα του θεού Ήλιου.

Η Κως, το νησί του Ιπποκράτη, με τα ερείπια του αρχαίου Ασκληπιείου.

Η Κάλυμνος, είναι το νησί των σφουγγαράδων.

Στην Πάτμο, διατηρείται το ιστορικό μοναστήρι και το σπήλαιο του Ευαγγελιστή Ιωάννη.

Β) Τα Επτάνησα

Επτά μεγάλα και αρκετά μικρά νησιά υπάρχουν στο Ιόνιο πέλαγος:

η Κέρκυρα, οι Παξοί, η Λευκάδα, η Κεφαλλονιά, η Ιθάκη, η Ζάκυνθος, τα Κύθηρα.

Τα Κύθηρα ανήκουν στο νομό Αττικής.

Τα άλλα νησιά είναι χωρισμένα στους νομούς: Κέρκυρας, Λευκάδας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου.

  • Ο νομός Κέρκυρας με πρωτεύουσα την Κέρκυρα. Εκεί βρίσκεται το ανάκτορο Αχίλλειο. Στο νομό βρίσκονται τα νησιά Παξοί και Αντίπαξοι.
  • Ο νομός Λευκάδας με πρωτεύουσα τη Λευκάδα. Στο νομό βρίσκονται το Μεγανήσι, ο Κάλαμος, η Καστός.
  • Ο νομός Κεφαλληνίας με πρωτεύουσα το Αργοστόλι. Στο νομό ανήκει και η Ιθάκη. Ψηλότερο βουνό της Κεφαλλονιάς είναι ο Αίνος. Η Ιθάκη είναι το πασίγνωστο νησί του πολυμήχανου Οδυσσέα.
  • Ο νομός Ζακύνθου με πρωτεύουσα τη Ζάκυνθο. Σ’ αυτή γεννήθηκαν οι  ποιητές:    Διονύσιος Σολωμός,    Ανδρέας  Κάλβος,    Γρηγόριος  Ξενόπουλος.

Πάνω από την πόλη υπάρχει ο Λόφος του Στράνη, όπου ο Δ. Σολωμός έγραψε τον Εθνικό Ύμνο.

/ Εκπαιδευτικό υλικό

Η ανάρτηση είναι αφιερωμένη από εκπαιδευτικό και μαθητές του 8ου Δημοτικού Σχολείου Νίκαιας στους Γρεβεντάτες και φίλους!

 1.ΘΡΑΚΗ

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Ωκεανός παντρεύτηκε την Παρθενόπη και απέκτησαν δύο κόρες: την Ευρώπη και τη Θράκη. Η κόρη, λοιπόν, του Ωκεανού έδωσε το όνομά της στη Θράκη.

2.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Υπάρχουν δύο απόψεις για το όνομα της Μακεδονίας: 

α. Οφείλει το όνομά της στο αρχαίο ελληνικό επίθετο “μακεδνός,-ή,-όν” που σημαίνει “ψηλός,-ή,-ό” (ο μακρύς, σε σχήμα κώνου ή πυραμίδας) και προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “μάκος” (=μήκος). Θεωρούσαν ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν πιο ψηλοί από τους υπόλοιπους Έλληνες.
β. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, γενάρχης των Μακεδόνων ήταν ο Μακεδών (γιος του Δία και της Θυίας).


3.ΗΠΕΙΡΟΣ

Το όνομα “ΗΠΕΙΡΟΣ” ή “ΑΠΕΙΡΟΣ” (όπως την έλεγαν παλαιότερα) σημαίνει “στεριά”  (άπειρος:α+πέρας = γη χωρίς τέλος). Της δόθηκε αυτό το όνομα, για  να ξεχωρίζει από τα κοντινά νησιά.

4. ΘΕΣΣΑΛΙΑ 

Πήρε το όνομά της από τον Θεσσαλό (γιο του Ιάσονα και της Μήδειας), που ήταν βασιλιάς στην Ιωλκό κι έδωσε το όνομά του σε όλη την περιοχή.


5. ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ (ΡΟΥΜΕΛΗ)

Αρχικά η περιοχή λεγόταν “Ρούμελη” από την τουρκική λέξη “Rum ili” (ρουμ-ιλι) που σημαίνει χώρα των Ρωμιών (Ελλήνων). Μετά την Επανάσταση του 1821 ονομάστηκε “Στερεά Ελλάδα”, για να ξεχωρίζει από τα νησιά και την Πελοπόννησο. 

6.ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ (ΜΟΡΙΑΣ)

Πήρε το όνομά της από τον μυθικό βασιλιά Πέλοπα, που ήταν γιος του Ταντάλου. Παλαιότερα λεγόταν “Μοριάς” είτε γιατί τα παλιά χρόνια είχε πολλές μουριές είτε γιατί την περίοδο της τουρκοκρατίας διοικητής της ήταν ο Μορέας Βαλεσής.

7. ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

Το Αιγαίο πέλαγος (ανοιχτή θάλασσα, μακριά από τις ακτές) πήρε το όνομά του από τον βασιλιά της Αθήνας, Αιγέα, που έπεσε από το Σούνιο και πνίγηκε νομίζοντας πως ο Μινώταυρος κατασπάραξε τον γιο του, τον Θησέα.

8. ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ  ΠΕΛΑΓΟΥΣ (ΕΠΤΑΝΗΣΑ)

Ονομάστηκε Ιόνιο πέλαγος από την ιέρεια της Ήρας Ιώ. Ο Δίας αγάπησε την Ιώ και η Ήρα, για να την εκδικηθεί, τη μεταμόρφωσε σε αγελάδα. Έστειλε και μια μύγα να την τσιμπάει. Εκείνη, μην μπορώντας να βρει ησυχία, άρχισε να τρέχει. Πέρασε από πολλά μέρη και από τη θάλασσα που πήρε το όνομά της (Ιόνιο πέλαγος). Τα νησιά αυτά λέγονται και Επτάνησα, γιατί τα μεγαλύτερα από αυτά είναι επτά: Κέρκυρα, Παξοί, Λευκάδα, Ιθάκη, Κεφαλληνία, Ζάκυνθος, Κύθηρα.


9. ΚΡΗΤΗ

Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, πρώτος άρχοντας του νησιού ήταν ο Κρης, ο οποίος έδωσε και το όνομά του στο νησί.

Greveniti.blogspot.com , 8 Απριλίου 2017 (Αναρτήθηκε από : Γιάννης Σιούλας)

/ Εκπαιδευτικό υλικό